24 Δεκ Διαγνωστική εκτίμηση της Οστεοπόρωσης
Δρ. Ιωάννης Ελ. Διονυσιώτης
Φυσίατρος – Ιατρός Αποκατάστασης
Η διαγνωστική αξιολόγηση της οστεοπόρωσης ξεκινά με εξειδικευμένο ιατρικό ιστορικό και ευρήματα. Εκτιμάται αρχικά το οξύ άλγος της οσφύος και οι λειτουργικές επιπλοκές. Αξιολογείται η γενική υγεία του ατόμου. Ο ιατρός λαμβάνει ιστορικό σχετικά με τις πτώσεις και τα κατάγματα, παθήσεις ή φάρμακα που επιδρούν στον σκελετό και αξιολογεί τον κίνδυνο του κατάγματος.
Πρόσφατα εισήχθη από τον WHO το εργαλείο αξιολόγησης FRAX που εκτιμά την πιθανότητα κατάγματος με 10 ετή προοπτική χρησιμοποιώντας παράγοντες όπως τη φυλή, το φύλο, την ηλικία, την οστική πυκνότητα και τους κλασικούς κλινικούς παράγοντες κινδύνου.
Στην αξιολόγηση των μη φαρμακολογικών μέτρων για την πρόληψη των οστεοπορωτικών καταγμάτων βασική είναι η εκτίμηση του συντονισμού, της μυϊκής ισχύος, των διαιτητικών συνηθειών και του τρόπου ζωής (δείκτης μάζας σώματος>20, λήψη επαρκούς ποσότητας ασβεστίου 1200-1500mg την ημέρα, έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία ώστε να συντεθεί ικανοποιητική ποσότητα βιταμίνης D, ενθάρρυνση της διακοπής του καπνίσματος και της μείωσης της κατανάλωσης καφέ).
Η κλινική αξιολόγηση περιλαμβάνει ανθρωπομετρικές μετρήσεις ύψους και βάρους, κλινικά ευρήματα που να υποκρύπτουν δευτεροπαθή οστεοπόρωση ή κακοήθεια και ολοκληρώνεται με την πραγματοποίηση των απλών δοκιμασιών time-up-and-go και chair rising.
Η οστική πυκνομετρία: Στη διάγνωση της οστεοπόρωσης απαραίτητη είναι η πραγματοποίηση μετρήσεων με DXA σε όλη την οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης και στο ολικό ισχίο. Κρίνεται σκόπιμη η χρησιμοποίηση της χαμηλότερης τιμής για την αξιολόγηση του καταγματικού κινδύνου.
Οι εργαστηριακές μετρήσεις: Οι μετρήσεις των ειδικών βιοχημικών δεικτών οστικής κατασκευής και απορρόφησης (ασβεστίου, φωσφόρου, κρεατινίνης, αλκαλικής φωσφατάσης κ.α) που πραγματοποιούνται στο αίμα και στα ούρα (κυρίως 24ώρου) παρέχουν σημαντικές πληροφορίες αναφορικά με τον οστικό μεταβολισμό.
Ακτινογραφίες: Απαραίτητες θεωρούνται οι πλάγιες και προσθοπίσθιες ακτινογραφίες της θωρακικής και οσφυϊκής μοίρας για έλεγχο ύπαρξης πιθανών καταγμάτων.
