19 Νοέ Ο Καθηγητής Ορθοπαιδικής και πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Οστεοπόρωσης (ΕΛΙΟΣ) Δρ. Γεώργιος Λυρίτης για την ΟστεοπόρωσηProf. of Orthopaedics in Athens University and president of Hellenic Institution of Osteoporosis G.P.Lyritis answers questions about Osteoporosis
Δεν αρκεί η λήψη φαρμάκων για τη θεραπεία της οστεοπόρωσης, χρειάζονται και ειδικά προγράμματα Αποκατάστασης για τη διόρθωση των κινητικών προβλημάτων, δηλώνει ο Γεώργιος Λυρίτης, καθηγητής Ορθοπεδικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Οστεοπόρωσης στη δημοσιογράφο Μίνα Ράλλη.
Ο κ. Λυρίτης εξηγεί ότι η θεραπεία δεν εξαλείφει αλλά μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης νέων καταγμάτων σε ποσοστό που στην καλύτερη περίπτωση μπορεί να φτάσει μέχρι 70- 80 %.
Τονίζει την ανάγκη πρόληψης, που στηρίζεται στην επαρκή πρόσληψη ασβεστίου μέσω της κατανάλωσης γαλακτοκομικών από νεαρή ηλικία και στη συστηματική άσκηση. Ειδικά οι γυναίκες πρέπει να καταναλώνουν δυο μονάδες γαλακτοκομικών την ημέρα -κατά προτίμηση γάλα ή γιαούρτι, αφού το τυρί λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε νάτριο αυξάνει την αποβολή του ασβεστίου-.
Η οστεοπόρωση βέβαια δεν είναι αποκλειστικά γυναικεία ασθένεια αφού σε ποσοστό περίπου 10 % προσβάλλει και τους άνδρες.
Ειδικά για τις γυναίκες επισημαίνει ο πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Οστεοπόρωσης καμπανάκι κινδύνου αποτελούν η πρόωρη εμμηνόπαυση και η επιβαρυμένη κληρονομικότητα από την πλευρά της μητέρας.
Συμπτώματα και Διάγνωση
Η οστεοπόρωση θεωρείται σιωπηλή ασθένεια. Παρόλα αυτά υπάρχουν συμπτώματα που πρέπει να μας θορυβήσουν, πριν φτάσουμε στο κάταγμα;
Η οστεοπόρωση είναι όντως σιωπηλή για μια μεγάλη περίοδο αλλά από τη στιγμή που εμφανιστούν κατάγματα, τότε είναι τόσο ραγδαία η εξέλιξή της που είναι πάρα πολύ δύσκολο με φαρμακευτικό τρόπο να σταματήσει η εμφάνιση νέων καταγμάτων. Όλα τα νοσήματα βέβαια έχουν μια σιωπηλή περίοδο, αλλά στην οστεοπόρωση η περίοδος αυτή είναι πολύ μεγαλύτερη, αφού μπορεί να κρατήσει 5, 10 ακόμη και 15 χρόνια.
Όσον αφορά τα συμπτώματα καταρχήν η οστεοπόρωση δεν έχει συγκεκριμένα ενοχλήματα. Να επισημάνω δυο συμπτώματα που παρουσιάζονται σε ορισμένες γυναίκες, σε μια υποτίθεται ανύποπτη περίοδο, παράδειγμα σε μια γυναίκα ηλικίας 55 -58 ετών: το πρώτο είναι ένας έντονος, συσφιγκτικός πόνος ανάμεσα στις ωμοπλάτες όταν κάθεται όρθια και προσπαθεί να συγκεντρωθεί σε μια εργασία. Αυτή η ραχιαλγία, όπως την ονομάζουμε, οφείλεται καταρχήν στην έλλειψη ασβεστίου.
Το δεύτερο και πιο σημαντικό είναι ότι υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός γυναικών που επειδή έχουν έντονη ζωή , παθαίνουν μικροκατάγματα. Συνήθως είναι κατάγματα του καρπού, οπότε δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν ότι αυτό μπορεί να έχει σχέση με την οστεοπόρωση. Ωστόσο κάθε κάταγμα σε μια γυναίκα ηλικίας 35-65 ετών στον καρπό, πρέπει να διερευνηθεί αν συνδέεται με οστεοπόρωση. Έτσι μπορεί να εντοπιστεί το νόσημα σε πολύ νεότερη ηλικία από εκείνη που θα εκδηλωθεί κανονικά.
Πώς γίνεται η διάγνωση της ασθένειας; Αρκεί η μέτρηση οστικής μάζας για να εκτιμηθεί ο κίνδυνος οστεοπόρωσης;
Η διάγνωση γίνεται με την μέτρηση της οστικής μάζας. Η οστική μάζα πρέπει την πρώτη φορά που εξετάζεται μια γυναίκα , να γίνεται σε δύο περιοχές. Στην περιοχή της σπονδυλικής στήλης και του ισχίου .
Δεν είναι καθόλου περίεργο μια γυναίκα να έχει πρόβλημα στη σπονδυλική στήλη και φυσιολογικό ισχίο ή το αντίθετο. Από τη στιγμή που θα βρεθεί η περιοχή με τη χαμηλότερη οστική μάζα, οι επαναληπτικές εξετάσεις μπορεί να γίνονται μόνο σε αυτή την περιοχή.
Η πρώτη μέτρηση της οστικής μάζας πρέπει να γίνεται με την τεχνική DEXA . Είναι τεχνική ακριβείας και μπορεί να καθορίσει και την ανάγκη έναρξης θεραπείας.
Τι επιπτώσεις μπορεί να έχουν τα συμπτώματα της νόσου στη ζωή των ασθενών;
Τα συμπτώματα είναι πολλά και δεν είναι μόνο ότι καταστρέφουν τη υγεία αλλά επιδρούν και στην ποιότητα ζωής του ασθενούς. Βλέπουμε για παράδειγμα γυναίκες με υπερβολικά μεγάλη απώλεια αναστήματος, ακόμη και 15-20 εκατοστά και σκεφτείτε ότι αυτό το ύψος το χάσανε από τη σπονδυλική τους στήλη ή από κατάγματα σπονδύλων ή από μια προοδευτική κύφωση.
Αυτό δημιουργεί ένα δεύτερο σύμπτωμα: η κοιλιά δεν μπορεί να στηριχτεί πια στην σπονδυλική στήλη επειδή χάσανε ύψος, με αποτέλεσμα να πιέζεται προς τα εμπρός, το στήθος τους να μπαίνει προς τα μέσα και έτσι να έχουμε και πρόβλημα στο πεπτικό σύστημα ( δεν μπορούν να φάνε) αλλά και να πιέζεται η καρδιά και οι πνεύμονες.
Τα ενοχλήματα αυτά είναι μη αναστρέψιμα. Είναι πολύ σοβαρό ότι από τη στιγμή που υπάρχουν σπονδυλικά κατάγματα, υπάρχει κίνδυνος να προκληθούν νέα σπονδυλικά κατάγματα. Είναι αυτό που λέμε φαινόμενο ντόμινο: ο ένας σπόνδυλος σπάει το διπλανό.
Ένα άλλο σύμπτωμα είναι η μυϊκή αδυναμία. Αυτό δημιουργεί πόνο όταν προσπαθούν να κάνουν κάτι, δηλαδή έχουν επώδυνες κινήσεις αλλά και επώδυνο μυϊκό σύστημα.
Έτσι χάνουν την ομορφιά τους, που είναι πολύ σημαντική για μια γυναίκα, και από την άλλη έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας.