01 Δεκ Η σωστή καθιστή θέση
Δρ. Ιωάννης – Ελ. Διονυσιώτης
Φυσίατρος – Ιατρός Αποκατάστασης
• Πώς καθόμαστε
Στη σωστή καθιστη θέση το κέντρο βάρους του σώματος πρέπει να είναι πάνω από μια υποστηρικτική επιφάνεια, (εδώ είναι το κάθισμα), η οποία καθορίζεται από 3 σημεία. Το 1ο είναι ο κέντρο βάρους του σώματος που βρίσκεται λίγο μπροστά από τον 9ο ή 10ο θωρακικό σπόνδυλο (θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης). Τα άλλα 2 βρίσκονται από τα σημεία στήριξης που είναι τα σημεία επαφής του κατώτερου μέρους του ανώνυμου οστού.
Τα ανώνυμα οστά είναι τα οστά της πυέλου (λεκάνης). Δεν αποτελούν ένα ενιαίο οστό, αλλά είναι αποτέλεσμα συνένωσης τριών οστών, του λαγόνιου, του ισχιακού και του ηβικού. Εν προκειμένω το κατώτερο μέρος (ισχιακού οστό) του ανώνυμου οστού βλ. ισχιακό κύρτωμα, είναι αυτό που στηριζόμαστε όταν καθόμαστε. Αυτά τα οστά είναι καμπυλωτά, σαν τόξα λυγισμένα στις 90 μοίρες και λειτουργούν περίπου όπως τα πόδια μιας κουνιστής καρέκλας.
Όταν η κατακόρυφη γραμμή του κέντρου βάρους πέφτει στη γραμμή που συνδέει τα 2 σημεία στήριξης των ισχιακών οστών, τότε και μόνο μπορεί το σώμα να ισορροπήσει σε μια καθιστή θέση χωρίς υποστήριξη. Στην περίπτωση που όταν καθόμαστε γίνεται π.χ. κάμψη της σπονδυλικής στήλης, δηλαδή γέρνουμε μπροστά ή πλάγια, χρειάζεται μεγάλη μυϊκή δύναμη για να διατηρηθεί σε όρθια στάση ο κορμός στην καθιστή θέση, γιατί τότε η γραμμή της βαρύτητας πέφτει μπροστά ή πλάγια από τη γραμμή που συνδέει τα 2 σημεία στήριξης των ισχιακών οστών. Επίσης αν το βάρος του κορμού μεταφέρεται από τα ισχιακά κυρτώματα μπροστά ή πίσω στην καρέκλα σας, η πλάτη μπορεί να κυρτώνει και να καμπουριάζει.
• Η καλύτερη στάση για γράψιμο σε θρανίο – γραφείο για το παιδί:
Το σώμα στο κάθισμα προτιμά μια στάση με κάμψη κορμού προς τα εμπρός. Αυτό τροποποιεί τη φυσιολογική μυϊκή ισορροπία και προκαλεί μυοσκελετικά προβλήματα.
Η κακή στάση του σώματος όταν τα παιδιά γράφουν έχει ως αποτέλεσμα την καταπόνηση του σώματος, αφού διατηρεί τη σταθερότητά του σε μια μη φυσιολογική θέση. Αυτό προκαλεί υπερβολική μυϊκή κόπωση και προσπάθεια, και μπορεί να συντελέσει στην ανάπτυξη σκολίωσης ή και κύφωσης.
Η σωστή στάση είναι με την πλάτη ευθεία, σα να φαντάζονται πως κάποιος τα τραβά με ένα σχοινάκι από την κορυφή του κεφαλιού, τα πόδια να ακουμπούν στο δάπεδο και να μην κρέμονται, εφόσον τα πόδια δεν φτάνουν να ακουμπήσουν, χρησιμοποιήστε ένα υποπόδιο ή απλά ένα κουτί. Κατά το κάθισμα οι αστράγαλοι, τα γόνατα και τα ισχία είναι σε 90 μοίρες. Αυτή είναι η θέση που δίνει μεγαλύτερη σταθερότητα στο σώμα.
• Το ύψος του γραφείου και της καρέκλας παίζουν σημαντικό ρόλο
Όχι διάβασμα στο τραπέζι της κουζίνας ή σε τραπεζάκια άλλων χρήσεων.
Τα παιδιά αναγκάζονται να τροποποιήσουν τη στάση τους για να καθίσουν σωστά, όμως πρέπει να συμβαίνει το ανάποδο, δηλαδή να γίνεται προσαρμογή του ύψους του τραπεζιού και της καρέκλας, ώστε να εξυπηρετείται το παιδί.
Άρα χρειάζονται καρέκλες και τραπέζια που τροποποιούνται στο ύψος, ειδικές προσαρμογές για κομπιούτερ κτλ. Τα τροποποιήσιμα έπιπλα είναι και πιο οικονομικά, καθώς χρησιμοποιούνται σε όλα τα χρόνια της μελέτης, δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο κτλ.
• Γιατί ωφελεί η σωστή στάση τα παιδιά
1) Διευκολύνει τη βελτίωση της αναπνοής
Η καλή στάση ενισχύει και υποστηρίζει τη φυσιολογική κατασκευή του σώματος, που έχει ως αποτέλεσμα καλύτερη αναπνοή και αύξηση της απορρόφησης οξυγόνου
2) Βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος
Με το έπιπλο στο σωστό ύψος τα πόδια ακουμπούν στο πάτωμα με άνεση και δεν κρέμονται. Αυτό οδηγεί σε καλύτερη κυκλοφορία
3) Βελτιώνει τη συγκέντρωση
Η σωστή στάση καθίσματος βελτιώνει την κυκλοφορία, αναπνοή, και η αύξηση πρόσληψης του οξυγόνου, βελτιώνει τη συγκέντρωση
4) Μειώνεται ο κίνδυνος μυωπίας
Η σωστή απόσταση μεταξύ των ματιών του παιδιού και του υλικού διαβάσματος σε βιβλίο, κομπιούτερ κτλ. σε συνδυασμό με καλό φωτισμό, μειώνουν τον κίνδυνο μυωπίας ή μειωμένης όρασης
5) Μειώνει τις επιπλοκές στην υγεία
Η κακή στάση μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα διάφορες επιπλοκές συν τω χρόνω, όπως πόνοι στην πλάτη, στον αυχένα, πτωχή κυκλοφορία αίματος και άλλα. Η καλή θέση καθίσματος μπορεί να βοηθήσει να παραμείνουν οι κίνδυνοι αυτοί σε μικρό ποσοστό.
• Συμπέρασμα
Η αλλαγή σε ένα σωστό γραφείο και καρέκλα μπορεί να έχει τεράστια διαφορά στη ζωή των παιδιών. Ένα μικρό βήμα στη σωστή κατεύθυνση, μπορεί να τα γλυτώσει από μελλοντικούς πόνους και το να συνηθίσουν κακές στάσεις
• Σχολικές τσάντες
Σωστή επιλογή τσάντας – κριτήρια
• η τσάντα είναι κατάλληλη για την ηλικία και το μέγεθος του μεταφορέα
• τσάντα με γεμισμένους ιμάντες ώμου
• τσάντα με ζώνη μέσης
• βάρος όχι περισσότερο από 15% του σωματικού βάρους του παιδιού
• τοποθετήστε τα βαρύτερα αντικείμενα που βρίσκονται πιο κοντά στην πλάτη του παιδιού
• σακίδια με πολλά διαμερίσματα
• τσάντα με τροχούς
• να φοριούνται πάντα και οι δύο ιμάντες ώμου
• ρύθμιση των ιμάντων ώμου έτσι ώστε η τσάντα να ταιριάζει άνετα στην πλάτη
