12 Δεκ Ο καρκίνος μπορεί να φύγει χωρίς θεραπεία
Μέχρι πρότινος πιστεύαμε ότι η πορεία του καρκίνου είναι ένας δρόμος δίχως γυρισμό, ότι με την πάροδο του χρόνου οι όγκοι μεγαλώνουν και η κατάστασή τους επιδεινώνεται.
Σύμφωνα, όμως, με μια έκθεση που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό «The Journal of the American Medical Association», η αξιοπιστία αυτής της άποψης αμφισβητείται βάσει δεδομένων που συγκεντρώθηκαν μέσα σε διάστημα μεγαλύτερο των 20 ετών από εξετάσεις για καρκίνο του μαστού και του προστάτη. Μέσω αυτών των εξετάσεων, εκτός από όγκοι που αν δεν θεραπεύονταν θα ήταν θανατηφόροι, εντοπίστηκαν και πολλοί μικροί όγκοι που δεν θα αποτελούσαν απειλή για τη ζωή των ασθενών αν δεν εντοπίζονταν και ως εκ τούτου δεν θα θεραπεύονταν. Η πορεία τους ήταν προδιαγεγραμμένη : θα σταματούσαν να μεγαλώνουν μόνοι τους ή θα συρρικνώνονταν ή ακόμη και θα εξαφανίζονταν, τουλάχιστον σε κάποιες περιπτώσεις καρκίνου του μαστού.
«Σύμφωνα με τη θεωρία που επικρατούσε μέχρι πρότινος, ο καρκίνος είναι μια γραμμική διαδικασία. Ένα κύτταρο παθαίνει μια μετάλλαξη και σιγά σιγά γίνονται ολοένα και περισσότερες μεταλλάξεις.
Κανονικά, η πορεία των μεταλλάξεων δεν αναστρέφεται χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση» λέει ο Μπάρνετ Κρέιμερ, συνεργαζόμενος διευθυντής του τμήματος πρόληψης ασθενειών της υπηρεσίας του υπουργείου Υγείας των ΗΠΑ «National Institutes of Health».
Ο Κρέιμερ συνεχίζει λέγοντας πως η άποψη που επικρατούσε ήταν ότι η εξέλιξη ενός καρκίνου είναι μια προδιαγεγραμμένη πορεία, ωστόσο τώρα είναι σαφές ότι χωρίς τη συνδρομή άλλων παραγόντων οι μεταλλάξεις δεν είναι από μόνες τους αρκετές για να προχωρήσει ένας καρκίνος στο επόμενο στάδιο. Όπως υπογραμμίζει ο Κρέιμερ, χρειάζεται και η συνδρομή των γύρω κυττάρων ή ακόμη κι «ολόκληρου του οργανισμού του ανθρώπου συνολικά».
Οι όγκοι που εξαφανίζονται από μόνοι τους συνδέονται συχνά με τον καρκίνο των όρχεων. Ο Τζόναθαν Επσταϊν του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς αναφέρει ότι αυτό μπορεί να μην είναι συχνό φαινόμενο, πάντως είναι υπαρκτό.
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου ένας νέος άνδρας μπορεί να έχει έναν όγκο στον ένα του όρχι, όταν όμως οι γιατροί αφαιρέσουν το όργανο, το μόνο που βρίσκουν είναι μια μεγάλη ουλή. Ο όγκος που υπήρχε εκεί έχει εξαφανιστεί. Σε άλλες περιπτώσεις, βρίσκουν μια μεγάλη ουλή κι ένα μικροσκοπικό όγκο γιατί πάνω από το 95% του όγκου έχει ήδη εξαφανιστεί από μόνο του όταν πλέον αφαιρείται ο όρχις.
Φυσικά, οι κακοήθεις όγκοι συνήθως δεν εξαφανίζονται έτσι απλά και κανείς δεν λέει ότι οι ασθενείς θα πρέπει να αποφεύγουν τη θεραπεία λόγω αυτών των τυχαίων περιστατικών.
«Από βιολογικής άποψης, η υποχώρηση ενός καρκίνου σε προχωρημένο στάδιο είναι σπάνιο», τονίζει ο Μάρτιν Γκλιβ, καθηγητής ουρολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας. Ωστόσο, αν οι γιατροί μάθουν περισσότερα για τον τρόπο εξέλιξης των όγκων και τη περιστασιακή υποχώρησή τους, ίσως να είναι σε θέση να διακρίνουν ποιοι όγκοι χρειάζονται και ποιοι δεν χρειάζονται θεραπεία.
Σύμφωνα, με τη Θία Τίλστι, καθηγήτρια παθολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο, τα καρκινικά και προκαρκινικά κύτταρα είναι τόσο συνηθισμένα που μπορούν να βρεθούν σε μεγάλους αριθμούς στο σώμα σχεδόν όλων των μεσήλικων και ηλικιωμένων. Αυτό ανακαλύφθηκε μέσω νεκροψιών που έγιναν σε ανθρώπους που πέθαναν από άλλα αίτια, οι οποίοι δεν είχαν ιδέα ότι είχαν καρκινικά ή προκαρκινικά κύτταρα. Δεν είχαν ούτε μεγάλους όγκους ούτε συμπτώματα καρκίνου. Η Τίλστι λέει σχετικά : «To ερώτημα δεν είναι γιατί παθαίνουμε, αλλά γιατί δεν παθαίνουμε καρκίνο».
Ερευνητές στον Καναδά μελετούν μικρούς όγκους σε νεφρά, που ανήκουν στα ελάχιστα είδη καρκίνου που υποχωρούν σε κάποιες περιπτώσεις, ακόμη κι όταν βρίσκονται σε πολύ προχωρημένο στάδιο.
Αυτή η θεωρία τεκμηριώθηκε μέσω μιας μελέτης με επικεφαλής τον Γκλιβ στην οποία συγκρίθηκε μια πειραματική θεραπεία και μια θεραπεία με χορήγηση ενός εικονικού φαρμάκου σε ασθενείς με καρκίνο του νεφρού που είχε κάνει μεταστάσεις σε όλο το σώμα τους.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η πειραματική θεραπεία δεν είχε κανένα απολύτως αποτέλεσμα.
Ο Γκλιβ ισχυρίζεται ότι σήμερα όλο και περισσότεροι ασθενείς μαθαίνουν παρεμπιπτόντως ότι έχουν ένα μικρό όγκο σε ένα από τα νεφρά τους όταν κάνουν υπερήχους ή αξονικές τομογραφίες γι ’ άλλους λόγους. Η επικρατούσα πρακτική στις ΗΠΑ είναι η αφαίρεση αυτών των όγκων. Ωστόσο, ο Γλικβ διερωτάται : «Είναι αυτό απαραίτητο σε όλες τις περιπτώσεις;».
Το πανεπιστήμιό του συμμετέχει σε μια πανεθνική μελέτη ασθενών με μικρούς όγκους στα νεφρά, στο πλαίσιο της οποίας εξετάζεται τι είδους μεταβολές παρατηρούνται στους όγκους όταν επανεξετάζονται για να διαπιστωθεί αν έχουν μεγαλώσει. Περίπου το 80% των όγκων είτε παραμένουν ίδιοι είτε υποχωρούν μέσα σε διάστημα τριών ετών.
Ο Γκλιβ υποστηρίζει : «Με την έγκαιρη διάγνωση, είμαστε σε θέση να πιάνουμε στα δίχτυα μας μικρά και μεγάλα ψάρια. Τώρα, το ζητούμενο είναι να αποκτήσουμε την ικανότητα να διακρίνουμε ποια είναι τα μικρά ψάρια που μπορούμε να αφήσουμε να φύγουν».
Πηγή : Ελευθεροτυπία Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2009, 10
